Afgelopen vrijdag sloot de DSEI 2025, de grote jaarlijkse Britse defensiebeurs. In aanloop naar zijn geplande maidenvlucht later dit jaar kwam de Leonardo Proteus, een onbemand militair helikopter systeem of 'Rotary Wing Uncrewed Air System' (RWUAS) volop in de spotlights. Het is een ontwikkelingsprogramma welke Leonardo UK uitvoert voor het Britse Ministerie van Defensie (MOD).
We laten Mark Andrew, Project Manager - Autonomy bij de afdeling UK Product Future Programmes van Leonardo UK aan het woord over deze nieuwe ontwikkeling.
In iets meer dan drie jaar tijd, na het starten van een vierjarig contract voor het Rotary Wing Uncrewed Air Systems (RWUAS), 'Proteus' genoemd, hebben we grote stappen gezet in het ontwerp en de ontwikkeling van het circa drie ton wegende onbemande helikopter. Hiermee wordt vooruitgang geboekt op het gebied van autonomie, modulariteit en uitwisselbaarheid van de ladingen. Ook wordt de levensvatbaarheid van grote autonome verticale start- en landingssystemen voor onbemande vliegtuigen (VTOL UAS) bij militaire maritieme operaties aangetoond.
Waarom autonomie?
De Britse Royal Navy werkt aan de uitvoering van haar Maritime Aviation Transformation (MATx)-strategie, die de ontwikkeling van de maritieme luchtvaart tot 2040 bestrijkt.
Het groeiende strategische belang van autonomie wordt benadrukt in het onlangs gepubliceerde Strategic Defence Review, waarin werd gesteld dat "drones, AI en autonomie" vliegtuigen, schepen en artillerie zouden aanvullen als onderdeel van de "nieuwe visie op hoe onze strijdkrachten zouden moeten worden opgevat - een combinatie van conventionele en digitale strijdkrachten."
De aanzienlijke uitdaging om militair personeel te werven en te behouden, kan ook worden opgelost door de Royal Navy meer autonomie te geven in haar portfolio van technologie en activiteiten. Autonome platforms bieden potentiële kostenvoordelen ten opzichte van bemande platforms. Eerstgenoemde biedt meer mogelijkheden omdat ze minder mechanische complexiteit en avionics vereisen. Bovendien is er geen bemanning die het toestel bestuurt, waardoor mechanische besturing, stoelen en avionics-displays overbodig zijn. Zo kan de crashbestendigheid van het ontwerp bijvoorbeeld met andere factoren rekening houden als er geen mensen meer aan boord zijn.
Autonome, pilootloze helikopters worden gezien als een belangrijke factor voor de toekomst van maritieme operaties, waarbij bemande en onbemande toestellen naast elkaar vliegen en met elkaar opereren.
Proteus stelt de Royal Navy in staat om langdurig saaie, vuile en gevaarlijke missies uit te voeren. Urenlang zoeken naar onderzeeërs in het donker, in de regen, in de zware Noord-Atlantische zee, is een uitdaging. Als een onbemand toestel dat zelf kan – door gefocust te blijven op de taak en een langer uithoudingsvermogen te hebben omdat het meer brandstof dan mensen vervoert – zal dat een belangrijke en positieve vooruitgang betekenen voor de manier waarop de Royal Navy dergelijke oefeningen uitvoert.
Zien is geloven
September 2023 was voor ons een echte mijlpaal, omdat we de overstap maakten van de ontwikkeling van autonome vluchtsoftware op basis van bestaande Leonardo-producten naar de nieuwe vereisten van het Proteus-missiesysteemplatform. In de daaropvolgende tien maanden werd ons domein-overstijgende team gevormd, dat de opbouw van de capaciteit voor autonome missies versnelde via een spiraalvormig ontwikkelingsproces.
Hierdoor konden we in juli 2024 de eerste synthetische demonstratie van een Anti-Submarine Warfare (ASW) FIND-missie uitvoeren, waarbij de onderzeeër met behulp van één enkel toestel werd gelokaliseerd en geclassificeerd. Het bood de MOD-klant een tastbare visuele ervaring van het vliegtuig in een synthetische omgeving en hoe het zou functioneren met behulp van taakgebaseerde autonomie.
Complexiteit in lagen aanbrengen
Recentelijk, in mei 2025, hebben we een verdere demonstratie uitgevoerd waarbij we automatische missieplanning op basis van doelstellingen introduceerden, met taakbeheer en de overdracht van taken tussen drie onbemande helikopter in de synthetische omgeving. Dit omvatte surveillance over een groot gebied, waarbij een veelheid aan sensoren werd geconsolideerd, waaronder elektro-optische, radar- en AIS-gegevens.
Door datafusie kreeg het toestel inzicht in de situatie om zich heen. Dit kon uiteindelijk worden teruggekoppeld naar een gevechtsmanagementsysteem aan boord. Dit tactische beeld kon vervolgens worden doorgegeven aan de commando's van de Royal Navy, die hiermee strategische beslissingen konden nemen.
Mens versus machine
De nieuwste demo liet het toestel zich gedragen op manieren die nieuw voor ons zijn, omdat het autonoom beslissingen neemt en die voor een mens schokkend zijn om te zien. Voorbeeld hiervan zijn de beslissing aan boord om een ​​taak die het niet kan uitvoeren over te dragen aan een ander toestel zonder input van de operator. We verwachten dat we dit aangeleerde gedrag van het toestel zullen zien; het is anders dan hoe een mens zou handelen, en dat is goed. We moeten dat omarmen. Dat we het altijd zo hebben gedaan, betekent niet dat het per se de juiste manier is.
Het betekent ook dat de onbemande helikopter kan manoeuvreren op manieren die fysiek oncomfortabel zijn voor een mens – zoals snel draaien en regelmatig van koers veranderen. Voor een piloot is dat een onaangename manier van manoeuvreren, maar het toestel trekt zich daar niets van aan; het doet gewoon wat het meest efficiënt is.
In de toekomst omarmen we de resultaten die we in deze oefeningen zien en proberen we verschillende manieren van werken uit in onze synthetische omgeving, wat een geweldige faciliteit is om dit te valideren. Er is ongetwijfeld enorm veel enthousiasme in het team, omdat we steeds meer leren over wat autonomie kan bieden – niet alleen bij het behalen van de missiedoelen die we hadden verwacht, maar ook hoe de onafhankelijke besluitvorming van de helikopter effectievere resultaten kan opleveren.
Tot zover deze toelichting van Mark Andrew, Project Manager Leonardo UK. Het is interessant om te lezen dat de Proteus niet zomaar als een drone een stukje munitie op de juiste plaats moet afgooien, maar een zeer belangrijke plaats zal innemen binnen de Britse Royal Navy. De ingebouwde intelligentie gecombineerd met een groot uithoudingsvermogen en missieflexibiliteit zullen de Marine mogelijkheden en oplossingen bieden die ze nu maar beperkt hebben.
We kijken uit naar de eerste vlucht van de Leonardo Proteus later dit jaar en zullen er hier over berichten. Misschien vinden we dan voldoende informatie om deze Proteus te vergelijken met de Airbus VSR700 of de Schiebel Camcopter S-300.
Video:
