Wij hebben met zijn allen bewondering voor de Boeing CH-47 Chinook helikopters, die bijna dagelijks boven Nederland vliegen, maar toch is het soms goed om eens in de geschiedenis te kijken waar dit knappe bijna tijdloze toestel vandaan komt.
Het is niet Boeing die aan de basis ligt van de Chinook maar Piasecki Helicopters. Deze onderneming werd in 1940 opgericht door Frank Piasecki en bouwde met de HRP-1 de eerste produktiehelikopter met twee hoofdrotoren. Na zijn exit bij zijn Piasecki Helicopters richt Frank een nieuw helikopterbedrijf op: Piasecki Aircraft Corporation. Wat later krijgt Piasecki Helikopters een nieuwe naam, naar de toestellen die men er maakt: Vertol (vertical take-off and landing). Piasecki Aircraft Corporation bestaat nog steeds. Frank Piasecki overleed in 2008 op 89-jarige leeftijd.
Vertol werd in 1960 door Boeing gekocht en hernoemd als Boeing Vertol. Toen de Vertol stilaan vergeten was in 1987 kreeg de onderneming de naam Boeing Helicopter Division. Vandaag is het Boeing Rotorcraft Systems, de Vertical Lift divisie van Boeing Defense, Space & Security.
Vandaag de dag bouwt Boeing zelf nog de CH-47 helikopers terwijl het originele patent en het type certificaat van de Boeing Vertol 107-II en de Boeing Model 234 Commercial Chinook door Columbia Helicopters is gekocht. Deze zocht (of zoekt nog steeds) goedkeuring van de FAA voor een "Production Certificate" om onderdelen en eventueel toestellen te produceren.
Hieronder zie je een documentaire over de Boeing Vertol helikopter divisie in de jaren 1958/1962. Je ziet onder andere een Boeing 107 helikopter die opstijgt vanop het New York City Pan Am gebouw. Nadien een Boeing Vertol 44 (de banaan) helikopter die landt op het dak van een ander gebouw. Boeing geeft ons ook wat achtergrond bij het ontstaan van de luchtvaart meer bepaald het helikoptervliegen.
Natuurlijk mag Da Vinci hier niet ontbreken, de grondlegger voor het idee achter de helikopter. Je ziet ook beelden van de PV-2 een helikopter van Frank Piasecki uit het begin van de jaren 1940. Nadien zie je de HRP-1, de HUP-1, de H-16 en de H-21 op een olieplatform. En natuurlijk kon ook de Chinook niet ontbreken. Hij is misschien de specifieke banaanvorm van de Vertol-44 kwijt maar het idee van Frank Piasecki met de tandemrotoren is nog steeds actueel.
De Vertol 44, kreeg de naam CH-21 Shawnee in het Amerikaans leger. Er werden ook een aantal civiele toestellen van de Vertol gebouwd en de variante militaire versies werden ook verkocht aan Canada, Duitsland, Frankrijk, Japan en Zweden. Zo waren twee Vertol 44 actief gedurende de wereldtentoonstelling in Brussel, de Expo in 1958.
Een paar specificatie's over de Vertol 44:
- Eerste vlucht: 1949
- Aantal gebouwd: 1.100
- Afmetingen:
- Lengte: 16,0m
- Hoogte: 4,8 m
- Gewicht:
- Leeggewicht: 4.058 kg
- Startgewicht: getankt, 2 piloten en 20 passagiers
- Max. gewicht: 6.800 kg
- Motor: 1x Wright R1820-103 Cyclone radiaalmotor
- Vermogen: 1.065 kW
- Rotor: 2 stuks 3 bladige tandemrotors
- Prestaties:
- Kruissnelheid: 170 km/u
- Topsnelheid: 205 km/u
- Vliegbereik: 425 km
- Dienstplafond: 2.900 m
- Bewapening van de militaire uitvoering:
- Boordgeschut: 2 machinegeweren 12,7 mm (0.50 kaliber)
Foto copyright: Sabena archieven
Video:
