Inzet traumahelikopter redt levens, dit is de conclusie van een proefschrift over de effectiviteit van de medische helikopters in Nederland. Het is tijd dat men ook in België een dergelijke studie start om een einde te maken aan de jaarlijkse discussie bij de financiering van de twee helikopters die door private organisatie's in de lucht worden gehouden.
Assistentie door het Helikopter Mobiel Medische Team (HMMT) redt levens en is bovendien kosteneffectief bij het redden van levens van matig tot ernstig gewonde patiënten. Van de honderd keer dat het HMMT wordt ingezet, overleven ten minste 2,7 ernstig gewonde patiënten méér dan wanneer er alleen een ambulance zou zijn ingezet. Dit en meer concludeert dr. Akkie Ringburg van het Erasmus MC in zijn proefschrift, waar hij op woensdag 10 juni 2009 op promoveerde.
Kwaliteit
Dr. Akkie Ringburg, chirurg in opleiding op de afdeling Heelkunde en onderzoeker bij de sector Traumatologie, onderzocht de verschillende studies naar effectiviteit van het HMMT en deed nieuw onderzoek naar de kosteneffectiviteit. Daarbij komen niet alleen overlevingskansen als uitkomstmaat aan bod, maar ook de effecten van de HMMT-inzet op de kwaliteit van leven. Ringburg concludeert dat de kwaliteit van leven van ernstig gewonde patiënten twee jaar na het trauma niet genormaliseerd is.
Ernstig gewond
Ringburg analyseerde de kosten die gepaard gaan met HMMT-inzetten, overleving en kwaliteit van leven. HMMT-assistentie is kosteneffectief bij het redden van levens van de matig tot ernstig gewonde patiënten. De patiënten die HMMT-assistentie kregen, waren gemiddeld ernstiger gewond dan patiënten die enkel ambulance assistentie ontvingen. De kosten van zorg in het ziekenhuis zijn gemiddeld € 4.700 hoger bij de patiënten die door het HMMT behandeld zijn dan bij de patiënten die alleen ambulancehulp ontvingen. Deze hogere kosten worden voornamelijk veroorzaakt door de kosten voor een opname van meer ernstig gewonde patiënten op intensivecareafdelingen en de kosten van diagnostiek. De kosten voor HMMT-assistentie werden berekend op € 28.537 per Quality Adjusted Life Year (QALY). De kosten voor het HMMT per QALY in Nederland overschreden de acceptatiegrens niet (€ 25.000 - € 75.000). Op grond van deze gegevens kan gesteld worden dat de HMMT-zorg kosteneffectief is.
Gewonnen
De effecten worden uitgedrukt in aantal gewonnen levens per honderd HMMT-inzetten. Een evaluatie van internationale studies laat een sterftereductie zien van gemiddeld 2,7 (1,1 tot 12,1) extra levens per honderd HMMT inzetten voor ernstig gewonde patiënten, ten opzichte van alleen ambulanceassistentie. Landelijk, in de Nederlandse situatie, zou dit getal kunnen oplopen tot tussen de vijf en acht gewonnen levens per honderd HMMT inzetten voor ernstig gewonde patiënten. De meeste onderzoeken laten een positief effect zien van HMMT-assistentie op overleving.
Discussie
Sinds 1999 heeft er geen evaluatie meer plaatsgevonden naar de effecten van HMMT-inzet op de traumazorg in Nederland. Hierdoor duurt de discussie over de waarde van het HMMT nog steeds voort, zowel in Nederland als daarbuiten. Ringburg: “Maatschappelijke voorkeuren kunnen een belangrijke rol spelen in de besluitvorming omtrent de uitbreiding naar nachtelijk beschikbare mobiel medische teams. Daarom moeten in die besluitvorming de mening van het grote publiek over zowel de positieve effecten, dus geredde levens, als de negatieve consequenties, zoals geluidsoverlast en kosten worden meegenomen. Uit mijn onderzoek blijkt dat het maatschappelijk draagvlak voor de uitbreiding van de HMMT-beschikbaarheid groot is, ondanks de toename van vluchten en de daarmee samenhangende geluidsoverlast.”
Inmiddels heeft het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de uitbreiding naar een landelijk 24 uur per dag beschikbaar Helikopter Mobiel Medisch Team toegekend.
Verdere informatie over dit proefschrift kunt u hier lezen.