Luchtmacht traint slim gebruik van tactische netwerken
Niet zomaar een oefening, maar één in het geheim, tot het moment dat de oefening is afgelopen. EDGE wordt namelijk geleid door het US Army Future Vertical Lift (FVL)-commando, dat de toekomst van helikoptertypes en -optreden onderzoekt. Het is bezig met het vernieuwen en vervangen van de Amerikaanse helikoptervloot en kijkt daarbij ook naar radicaal andere concepten en systemen.
Die worden beproefd tijdens EDGE, zoals Air Launched Effects (ALE). Dat zijn kleine drones of ladingen die worden losgelaten of afgeschoten vanaf een helikopter (zie foto van de UH-60L Black Hawk met lanceerbuis voor drones). Ze opereren alleen of in een zwerm waarin ze slim samenwerken. Na lancering kunnen ze autonoom doelen vinden, identificeren of zelfs uitschakelen. De helikopters – als voorbeeld – kunnen vervolgens rechtstreeks doorvliegen naar het doelgebied.
Nederlandse deelname
Nederland is speciaal uitgenodigd voor deze oefening, net als Australië, Duitsland, Canada, Groot-Brittannië en Italië.
De Nederlandse deelname bestaat uit afvaardigingen van het Air & Space Warfare Center (ASWC), Special Operations Warfare Center (SOWC), Helicopter Warfare Center (HWC), Land Warfare Center (LWC), de National Datalink Management Cell (NDMC), en NL Maritime Special Operations Forces (MARSOF).
Bovendien ondersteunen Nederlandse F-35’s van Luke Air Force Base in Arizona de oefening.
Hoe werkt dit nu echt?
De focus van het door de VS geleide experiment over toekomstig helikopteroptreden ligt op het integreren van meerdere tactische netwerken in de lucht. Daardoor ontstaat een grotere gedeelde situational awareness tussen de verschillende systemen en platformen: één van de pijlers van multi-domain operations. “Daarover wordt veel geschreven en gesproken, en vaak in superlatieven”, vertelt Apache-gezagvoerder majoor Diego. Wij hebben ons als team de vraag gesteld ‘hoe werkt dit nu echt, in de praktijk?’”
Daarbij experimenteerden de deelnemers onder andere met de Joint Air Ground Gateway (JAGG, een mobiel gevechts- en commandosysteem op de grond), het Nederlands mobiel Battle Management (BMS) & Command and Control system en nieuwe tactische radio’s van Nederland.
Gelijktijdig
Door slim gebruik van alle systemen, zijn doelen uit te schakelen of te ontwijken voordat ze een serieuze bedreiging vormen. Tijdens de oefening identificeren F-35’s vanaf grote hoogte en afstand meerdere vijandelijke luchtafweer- en raketsystemen.
Zonder zelf te zijn gezien, zetten de jachtvliegtuigen de data – via Link16 of Variable Message Format – door naar de JAGG. Dat voegt alle gegevens samen en deelt ze direct binnen alle tactische netwerken, zonder tussenkomst van een mens. Daardoor beschikt zowel het hogere (de F-35’s) als het lagere deel (helikopters) van het luchtdomein gelijktijdig over dezelfde informatie. Dat klinkt heel logisch, maar met diverse soorten verbindingsmiddelen wás dat dus niet het geval.
Na het delen van de informatie volgt de keuze om een dreiging te ontwijken door er omheen te vliegen of ‘uit te nemen’. In de beoefende scenario’s schakelde langeafstandsartillerie het doel uit of JAGG gaf de informatie door aan onbemande systemen, zoals de eerdergenoemde Air Launched Effects.
Waardering
Deze integratie van systemen is een eerste stap naar volledige multi-domain operations. “De samenvoeging van netwerken in een groot scenario als dit is nog nooit eerder vertoond”, zegt Diego (zie foto met US generaal Rainey van US Army Futures Command).
Hij spreekt als lead van projectorganisatie Helix die onderzoek doet naar de toekomst van helikopteroptreden, met daarin vertegenwoordigers uit de land- en luchtmacht en marine.
Dit team kijkt de komende drie jaar naar concepten op het gebied van helikopteroptreden met als stip op de horizon 2035. Helix werkt daarbij nauw samen met onder andere het US FVL programma. “Daarnaast hebben we laten zien volledig te kunnen integreren met Amerikaanse en coalitietroepen door de slim geïntegreerde netwerken en data naadloos te delen met onze partners.”
Het twaalfkoppige Nederlandse team kreeg veel internationale waardering tijdens de oefening voor deze aanpak. Amerika, Australië, Canada en Groot-Brittannië willen graag met Nederland verder werken aan dit concept.
Dit artikel verscheen eerst in de 05/2023 editie van "De Vliegende Hollander" (klik hier voor het ganse magazine)
Bronvermelding: De Vliegende Hollander - editie 05/2023 (overname met toestemming)
Tekst: Arno Marchand
Foto's: Sergeant-Majoor Mike de Graaf
Copyrights: Ministerie van Defensie (NL) - met onze dank voor de medewerking