Een superrealistische nationale onderzeebootoefening met de inzet van drie NH90-maritieme gevechtshelikopters in de onderzeebootbestrijdingsrol. Dat waren de gegevens voor de grootscheepse oefening Riptide die in april 2024 plaatsvond voor de kust van Noorwegen.
De helikopters van 860 Squadron van het DHC (Defensie Helikopter Commando) vliegen tijdens de oefening vanaf het amfibisch transportschip Zr.Ms. Johan de Witt en het multipurpose fregat Zr.Ms. Van Amstel. In acht dagen klokken ze in de anti-submarine warfare (ASW)-oefening liefst 75 uur.
Onderzeebootbestrijding staat na de aanval van Rusland op Oekraïne en de activiteiten boven en onder het wateroppervlak, na jaren weer vetgedrukt op de agenda van het Commando Zeestrijdkrachten. En daarmee dus ook op die van 860 Squadron. Deze oefening, met de inzet van zoveel middelen, zorgt ervoor dat de kennis en kunde wordt aangepast aan de eisen van deze tijd.
Het Commando Zeestrijdkrachten brengt de schepen en helikopters (van het Commando Luchtstrijdkrachten) met in totaal zo’n 385 opvarenden ‘op de mat’. “We hebben een schat aan ervaring opgedaan”, zegt commandant Zr.Ms. Van Amstel en leider de oefening, kapitein-luitenant ter zee Wilco Faber. “De kennis en kunde zijn verbreed en vergroot.
Onze operators hebben geoefend met een ‘live’ onderzeeboot. Die moet dan weer reageren op de aanwezigheid van de Van Amstel en de NH90’s. Dat is wel even anders dan een simulator. Je zit hier in een grote bak met water en weersomstandigheden die per uur veranderen.”
Fenomenaal
Ook tactical coordinator (tacco) op de NH90 luitenant ter zee 1 Tim (zie foto) en sensor-operator sergeant-majoor Marcel kijken met grote tevredenheid terug. “860 Squadron was met 55 man aan boord van Zr.Ms. Johan de Witt en dat komt zelden voor. We hebben vrijwel continu helikoptercapaciteit kunnen bieden, alleen in de vroege ochtend tussen 5 en 7 uur was het stil. De ondersteuning van de Johan de Witt was fenomenaal, terwijl het schip niet lang tevoren is aangewezen als platform”, vertellen beiden gezamenlijk.
“Met simulatie train je vooral de technische vaardigheden”, vervolgt Tim. Nu konden we op elkaar reageren. Er zitten onder water echte mensen die nadenken en onverwachte beslissingen nemen die weer een gevolg voor jou hebben. Het was ook een perfecte omgeving voor onderzeebootbestrijding. Het water is hier veel dieper dan de Noordzee, zo’n 300 meter, dus met meer mogelijkheden voor een onderzeeër om zich te verstoppen.”
Niet verstoren
ASW-operaties zijn zoals altijd een kat-en-muisspel op wat zich boven en onder water afspeelt. Tim: “Het is zaak dat de systemen voor de onderzeebootbestrijding elkaar niet storen. “De Van Amstel heeft de beproefde Low Frequency Active Passive Sonar (LFAPS) en de boegsonar. Die LFAPS wil je niet hinderen met de signalen van de dipping sonar en sonoboeien van onze NH90.”
De tactieken van elkaar leren kennen en trainen hoe je de eigen middelen het beste inzet, daarom draait bij Riptide. “We dachten een paar keer de Dolfijn te pakken te hebben, maar de boot lag héél ergens anders”, zegt Tim. “Aan de andere kant hebben we samen met de Van Amstel de onderzeeboot de indruk gegeven dat we haar elders zochten, terwijl we precies wisten waar ze voer. Dat geeft een tactisch voordeel.”
De eerste resultaten van oefening Riptide kunnen ter plekke al worden geanalyseerd door de aanwezigheid van medewerkers van het Maritime Warfare Centre. Tim: “Dat was echt heel goed, want je kunt daarmee direct aan de gang tijdens de oefening. De resultaten hebben echt een schat aan gegevens voor ons opgeleverd.”
Colofon
Dit artikel verscheen eerst in de 05/2024 editie van "De Vliegende Hollander" (klik hier voor het ganse magazine)
Bronvermelding: De Vliegende Hollander - editie 05/2023 (reproductie met toestemming)
Tekst: Evert Brouwer
Foto's: sergeant-majoor Aaron Zwaal
Copyrights: Ministerie van Defensie (NL) - met onze dank voor de medewerking.